De groene leugen die de grafische industrie sloopt: Hoe print in het pak werd genaaid

3 december 2025

Terwijl iedereen zich druk maakt over papierverbruik, sluipt de echte CO₂-killer onopgemerkt voorbij: AI en Big Tech. Dit verhaal onthult hoe digitale prompts en cloudsystemen soms meer energie verbruiken dan drukwerk en welke illusies over duurzaamheid we slikken. De oproep aan de grafische industrie is om eindelijk helder over te brengen dat print vaak het duurzamere communicatie-alternatief is.

‘Dharminder, moet dat nou op papier? Denk aan de Amazone!’ Loes staat voor me met haar biologische quinoa-salade, terwijl ze haar tirade afsteekt over mijn gedrukte offerte. Ze ziet het al helemaal voor zich: oerwouden die sneuvelen voor mijn A4’tje, apen die vluchten, de complete biodiversiteit naar de gallemiezen.

‘Loes, leg die groente-joint even neer. Van Amazonehout maken we geen papier. Dat hardhout zit in je hippe tuinset waar je je duurzame dinertjes opserveert. Papier komt van Scandinavische productiebossen, die zijn speciaal daarvoor aangeplant.’

Mijn huidskleur mag dan Pantone 499 UC zijn, maar ik word witheet van deze onzin die mensen als zoete koek slikken. Want weet je wat echt grappig is? Terwijl Loes haar verontwaardiging prompt in ChatGPT - ‘Schrijf een boze brief over papierverbruik’ - vreet haar AI-sessie meer stroom dan mijn drukorder.

Wat Big Tech niet vertelt

Een A4’tje produceert eenmalig 2,7 tot 4,6 gram CO₂. Klaar. Een AI-prompt? 0,17 tot 4,32 gram. Per keer. En Loes prompt drie keer omdat de eerste versie niet boos genoeg was. Maar het wordt nog leuker. Die cloud waar alles duurzaam in wordt opgeslagen? Dat zijn vierkante betonblokken in de polder die draaien op diesel wanneer de stroom uitvalt. Geen grap; een vriend levert die kolossale noodgeneratoren. We houden letterlijk soms met fossiele brandstof de illusie van groene technologie draaiende.

ChatGPT-4 slurpte 51-62 GWh voor training. Dat is het jaarverbruik van een kleine stad. Voor wat? Zodat “marketing-Marieke” een “authentieke” nieuwsbrief kan genereren die niemand leest.

De echte klappen

Hier komt de klap: de papier-, pulp- en houtindustrie staat op plek 10 van vervuilers. Nummer 1? Petrochemie. Nummer 3? Die hamburger waar je twee minuten op kauwt. Zeventig tot tachtig procent van alle landbouwgrond wereldwijd? Voor veevoer. Dáár verdwijnen je regenwouden. Niet voor mijn flyer, maar voor jouw Big Mac of BBQ. En terwijl jij je druk maakt over een folder, financier je met je fastfoodbezoek en malse kip de échte ontbossing in Brazilië.

Een passieve grafische industrie

De grafische industrie liet zich keihard framen door Silicon Valley. We stonden erbij, keken ernaar en accepteerden braaf het narratief dat print dood was. Ondertussen, zoals ik in mijn vorige column al opmerkte: bij de “Cannes Lions 2025” zagen we een renaissance van print.

Grote merken vluchten massaal weg van digitale ruis naar tastbare communicatie. Waarom? Omdat mensen eindelijk doorhebben dat een fysiek magazine op tafel meer impact heeft dan de zoveelste AI-gegenereerde post. Print heeft ziel. AI heeft alleen algoritmes.

De ongemakkelijke waarheid

Reeds 27 jaar vegetarisch, kan ik met een Hummer naar Torremolinos scheuren en nog steeds een lagere jaarlijkse CO₂-footprint hebben dan de gemiddelde vleeseter met een Tesla. Maar dat verhaal verkoopt natuurlijk niet en is behoorlijk ongemakkelijk. Wil je écht groen zijn? Stop dan met dat hypocriete gezeur over papier terwijl je twee keer per dag vlees eet en elk wissewasje prompt in ChatGPT. Een gedrukt boek blijft bovendien decennialang CO₂ vasthouden. Jouw digitale prompt? Verdampt in seconden, samen met de energie die het kostte.

Tijd voor een tegengeluid

De grafische industrie moet stoppen met verontschuldigen. Haal die belachelijke “Denk aan het milieu voordat u print” uit je e-mail- handtekening. De worstenmaker zet er toch ook niet bij: “Denk aan een geëlektrocuteerde koe voordat u een hap neemt”.

Kies bewust voor duurzame materialen waar het kan. Neem verantwoordelijkheid voor je keuzes. Maar stop vooral met het slikken van de techbro-propaganda dat “digitaal” per definitie groener is. Want als ik straks mijn tofu-burger eet, verpakt in duurzaam papier natuurlijk, lach ik iedereen uit die denkt dat hun AI-promptje het klimaat redt.

Over de auteur

Dharminder Biharie is een "oude" rot in het grafische vak, met veel ervaring op technisch vlak en op het gebied van business development. Hij keerde onlangs terug in de branche. Voor PRINTmatters schrijft hij bijna elke editie een artikel met zijn visie op belangrijke ontwikkelingen.

Onderbouwing gewenst?

Hieronder vind je de onderbouwing van de inhoud van dit artikel:

Afbeelding boven: AI-datacenters zullen tegen 2030 naar verwachting 4,5% van de wereldwijde elektriciteitsproductie verbruiken. Dat staat gelijk aan de energiebehoefte van Japan. Momenteel draagt de opkomst van AI netto bij aan global warming, aldus onderzoek van The Guardian en het Internationaal Energie Agentschap.

Wil je PRINTmatters magazine thuis ontvangen? Neem voor maar 15 euro een proefabonnement